Een vervuilingslaag in een fabrieksleiding lijkt onschuldig, maar leidt tot hoge kosten, extra CO₂-uitstoot en soms zelfs stilstand. Fabian Compagner zag het overal in de procesindustrie. “We losten steeds de effecten op, omdat je de oorzaak niet kon zien. Maar we moeten van gissen naar meten.” Met zijn bedrijf ToPerform, gesteund door investeerders en een EFRO-subsidie van het SNN, ontwikkelde hij een slimme sensor die vervuiling zichtbaar maakt bij de bron. Zijn tip: “Ga snel met echte klanten in gesprek. In de praktijk ontdek je wat écht werkt. En dat je eigen aannames niet altijd kloppen.”
‘Aspirientjes’ lossen niets op
Fabian zag het overal in de procesindustrie: het steeds maar schoonmaken van leidingen zonder te weten waarom. “We meten druk, temperatuur en flow in leidingen, maar niet waar het vuil zich ophoopt,” zegt hij. “Daardoor reageer je altijd achteraf.” Het was volgens hem net aspirientjes nemen. “Je pakt de pijn, niet de oorzaak.”
De door ToPerform ontwikkelde Fouling Sensor maakt vervuiling in leidingen zichtbaar en voorspelbaar met behulp van AI.
Het probleem is dat vervuiling onzichtbaar is van buiten. “Je weet niet hoe lang een proces nog kan doordraaien tot het misgaat. En dan is het verschil tussen een geplande en een ongeplande stop enorm: dat kan miljoenen schelen.” Daarnaast verspillen vervuilde installaties onnodig veel energie: ze moeten harder werken om hetzelfde resultaat te halen.
“We meten druk, temperatuur en flow in leidingen, maar niet waar het vuil zich ophoopt,” zegt hij. “Daardoor reageer je altijd achteraf.” - Fabian Compagner, ToPerform
Dat inzicht bracht Fabian op een idee: met AI vervuiling zichtbaar maken en voorspellen wanneer schoonmaken nodig is. “Op papier werkte het, maar in de praktijk miste er vaak data of bedrijven wilden die niet delen. Dan weet je dat je iets mist.” (Lees verder onder de video.)
Bekijk de video
Status bericht
Please accept marketing-cookies to view embedded content.
Plakkerig schuim
De doorbraak kwam met Huntsman, een Amerikaans chemiebedrijf dat in Nederland polyurethaan produceert: de grondstof voor matrassen, dashboards en purschuim. “Dat spul is berucht plakkerig,” lacht Fabian. “Heb je het op je vingers, dan ben je dagen bezig om het eraf te krijgen. Als dat in je leidingen zit, heb je een serieus probleem.” Hun fabriek kampte regelmatig met vervuiling en dure stilstand. Een engineer vroeg Fabian: “Ik heb alleen een stuk leiding, geen sensor. Kun je daar wat mee?”.
“Dat was de vraag die alles in beweging zette,” zegt Fabian. “We startten project Clean Smart Fouling Indicator en ontwikkelden daarmee een nieuwe sensortechniek. Huntsman werd onze directe testomgeving én onze eerste betalende klant. Dat leverde winst op voor beide kanten: wij konden testen en ontwikkelen in een realistische fabriekssituatie, met echte procesdruk en vervuiling. Dat gaf ons directe marktvalidatie en liet zien hoe operators in de praktijk werken, denken en wat ze echt nodig hebben. En zij kregen een oplossing op maat, met minder stilstand, minder schoonmaak en meer grip op hun proces.”
Versnellen met valorisatie
Dankzij de EFRO-subsidie kon ToPerform zijn innovatie versnellen.
De samenwerking met Huntsman viel samen met een EFRO-subsidie van het SNN. “Ons idee was getest op klein niveau,” vertelt Fabian. “Met Huntsman konden we opschalen naar een fabriekstest. Dat past perfect bij deze subsidie.”
“Als het SNN positief is, denken anderen meteen: dit is serieus. Dat helpt bij financiers én klanten." - Fabian Compagner, ToPerform.
Binnen anderhalf jaar groeide ToPerform van TRL 3 naar TRL 7: van een concept tot een werkende sensor, de 𝗧𝗼𝗣𝗲𝗿𝗳𝗼𝗿𝗺® 𝗙𝗼𝘂𝗹𝗶𝗻𝗴 𝗦𝗲𝗻𝘀𝗼𝗿. “Daarmee maken we eigenlijk een vingerafdruk van de fabriek, die we met AI analyseren om vervuiling zichtbaar te maken.”
Het geld hielp, maar minstens zo belangrijk is geloofwaardigheid. “Als het SNN positief is, denken anderen meteen: dit is serieus. Dat helpt bij financiers én klanten. IBDO ondersteunde bij het financiële plan, terwijl de NOM via hun Investor Readiness-programma hielp een sterk plan te maken in de opstartfase en investeerders aan te trekken. En dankzij de subsidie groeide het vertrouwen nog meer, wat resulteerde in een vervolginvestering voor de commerciële versie.”
Samenwerken om te versnellen
In samenwerking met klanten, kennisinstellingen en investeerders werkt ToPerform aan de volgende stap in hun sensortechnologie.
De mix van klant, subsidie en investeerders bleek goud waard. “Zonder die driehoek hadden we nooit zo snel kunnen groeien.” Met de middelen kon ToPerform kennispartners aanhaken. “Bij een innovatief product met elektronica, IoT en cloud is samenwerking cruciaal,” zegt Fabian. “Het is te kostbaar en tijdrovend om alle kennis zelf in huis te halen. Met de juiste partners kun je veel sneller en slimmer innoveren.”
Sinewave uit Assen ontwierp de elektronica en bouwde het prototype, studenten Werktuigbouwkunde van NHL Stenden maakten de behuizing, en Inversable uit Deventer ontwikkelde het cloudplatform. “Zo bleven we snel én scherp,” zegt Fabian. “Mijn tip: werk met partners die je aanvullen, zo houd je tempo én kwaliteit hoog.”
Weg met twijfel
Fabian begon met één stagiair – nu vaste collega – en heeft inmiddels een sterk team van zes. “Dat vind ik misschien nog wel mooier dan het product: zien hoe mensen groeien en samen bouwen aan iets dat groter is dan henzelf.” Want voor Fabian is ondernemen veel meer dan technologie. “Ik hou van tempo: snel, pragmatisch, gewoon dóen,” zegt hij. “In grote bedrijven liep ik vast in traagheid en eindeloos overleg. Een pauze door mijn gezondheid maakte duidelijk wat ik wél wilde. Ondernemerschap geeft me de vrijheid om te bewegen, samen met het team.”
Van stagiair tot vaste collega: bij ToPerform krijgt talent de ruimte om te groeien en mee te bouwen aan vernieuwing.
“Dat vind ik misschien nog wel mooier dan het product: zien hoe mensen groeien en samen bouwen aan iets dat groter is dan henzelf.” - Fabian Compagner, ToPerform.
Zijn les: gewoon beginnen. “Je hoeft niet alles vooraf uit te denken. Al doende kom je de juiste mensen, samenwerkingen en kansen tegen. En in de praktijk kunnen ideeën pas écht vorm krijgen. Ga dus mét je potentiële gebruikers de functionaliteit bepalen.”
Uit Meppel, voor de wereld
Door een directe klantbenadering blijkt er veel interesse in de oplossing. “Met deze klanten voeren we eerst pilotprojecten uit om de waarde in de praktijk aan te tonen,” vertelt Fabian. “Tegelijk werken we aan een commerciële versie en onderzoeken we of een partnermodel beter past bij onze groei.”
Wat in Meppel begon als een innovatief idee, trekt nu de aandacht van de wereldwijde procesindustrie.
“We praten met de wereldtop van de chemische industrie." - Fabian Compagner, ToPerform.
Intussen blijft ToPerform in het buitenland niet onopgemerkt. “We zijn de enige partij wereldwijd die vervuiling in leidingen op deze manier kan meten.” Vanuit Amerika tot Singapore tonen grote spelers uit de chemie en de maritieme sector interesse. “We praten met de wereldtop van de chemische industrie. In december mag ik zelfs een lezing geven in Houston. Dat zegt genoeg over hoe uniek deze technologie is.” ToPerform bewijst dat je voor baanbrekende innovatie niet naar Silicon Valley hoeft te gaan. Het kan net zo goed uit Noord-Nederland komen.
Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door de subsidie Valorisatie, vanuit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO). Dit Europese subsidieprogramma wil de samenhang binnen Europa versterken en de verschillen tussen Europese regio’s verkleinen. Met het EFRO-Programma werken we aan het ontwikkelen van de regionale economie in Noord-Nederland. En aan het versterken van een open en creatief ondernemers- en innovatieklimaat, waar ruimte is voor nieuwe ontwikkelkansen en slimme ideeën die bijdragen aan een toekomstbestendige economie en arbeidsmarkt.
Is jouw vernieuwende idee klaar voor de volgende stap? Ontdek wat de subsidie Valorisatie voor jouw idee kan betekenen.
