Gereformeerde kerk nu TheaterKerk Nes

Anke Bijlsma, geboren Friezin. Woont in Nes, vlakbij de Waddenzee. Anke: ‘Hier aan de Noordkust ben ik thuis.’ Ze was onder meer actrice, regisseuse en choreografe. Met haar theatergezelschap Ach, Mea Culpa reist ze al 12 jaar door Friesland; in 2019 trekt het gezelschap het land in met de productie ‘Krediet’. Van de voormalige garnalenfabriek bij Moddergat maakte ze een cultureel bolwerk met een volledig jaarprogramma. “Ik ben een regelneef”, zegt ze. 

Van gereformeerde kerk naar theaterkerk met subsidie

Vrienden van Anke hebben een investeringsmaatschappij. Zij kochten de Gereformeerde kerk in Nes. Het gebouw werd sinds maart 2017 niet meer gebruikt. Eind 2017 vroegen Anke’s vrienden haar of zij de kerk wilde exploiteren. “Ik had maar één dag bedenktijd nodig!” Ze wilde een ‘theaterkerk’, waar onder meer toneelvoorstellingen, concerten en lezingen zouden plaatsvinden. En vergaderingen, presentaties, congressen, teambuilding-bijeenkomsten, workshops.

Op Facebook stuitte ze op informatie over Leader-subsidies, voor projecten die de leefbaarheid van plattelandsgebieden verbeteren en de regionale economie versterken. Anke diende een subsidieaanvraag in. “Het bleek een lang traject. Gelukkig heeft het SNN mij fantastisch geholpen.” Al vóór de subsidie werd toegekend, begon – eind augustus 2018 – de verbouwing van de kerk. Alle elektra werd vervangen, de kerkvloer geïsoleerd. Een tweede ruimte, het ‘lokaal’, werd geschikt gemaakt voor bijvoorbeeld recepties en diners. 

De Leader-subsidie werd toegekend. Op 5 december 2018 ontving Anke Bijlsma uit handen van gedeputeerde Johannes Kramer een symbolische cheque ter waarde van bijna 150.000 euro. “Er is een last van mijn schouders gevallen. Dit gaat enorm helpen bij de verbouwing en is belangrijk voor deze regio. Culturele voorzieningen zijn noodzakelijk om krimpgebieden in leven te houden.”

'Wanneer je een grote naam hebt, komt men van heinde en verre.'

Theaterkerk Nes bevindt zich in een dun bevolkte regio. Hoe denkt de directeur haar theaterkerk rendabel te maken? 

Anke: “NHL Hogeschool Stenden heeft onderzocht aan welke voorwaarden het programma moet voldoen om voldoende bezoekers te trekken. Het blijkt dat bij een specifieke programmering afstand voor mensen geen bezwaar is. Wanneer je een grote naam hebt, zoals laatst Geert Mak, komt men van heinde en verre. De mensen moeten er moeite voor doen om naar Nes te komen dus moet je iets bijzonders leveren.” 

“We programmeren voor verschillende doelgroepen: regiobewoners, geïnteresseerden van verder weg en toeristen. Daarbij zijn de richtlijnen ‘cultuur’, ‘maatschappij’, ‘religie’ en ‘biodiversiteit’. We sluiten aan bij landelijke evenementen als de Boekenweek en de Maand van de Spiritualiteit.” 

Hoe is het nu met de Theaterkerk in Nes?

Inmiddels is de Theaterkerk volop in bedrijf. Niet alleen worden er toneelvoorstellingen en bijeenkomsten gehouden, maar tegenwoordig kun je ook tentoonstellingen en films bezoeken. In 2021 en 2022 ontving Theaterkerk Nes veel bezoekers met succesvolle tentoonstellingen zoals Nachtwacht360 van fotograaf Julius Rooymans en designer Hans Ubbink. Ook Gerrit Breteler exposeerde in het Lokaal zijn schilderijen over het thema "De Nachtwacht". Ruim 1500 kinderen kwamen langs om het educatieprogramma te volgen. 

De Traanjagers

In september van dit jaar staat er ook een speciale tentoonstelling op de planning. Tijdens de maand van de Landschapstriënnale Waddendelta wordt er een tentoonstelling georganiseerd over de na-oorlogse walvisvaart. De tentoonstelling is gemaakt door de jonge historica Anne-Goaitske Breteler naar aanleiding van haar gelijknamige boek "De Traanjagers". Ook heeft ze hierover een podcast gemaakt met  actrice Anna Drijver. In 2024 is in Theaterkerk Nes ook de tentoonstelling over haar nieuwe boek "De laatste dagen van de dorpsgek" te zien. Deze tentoonstelling gaat over de geestelijke gezondheid op het platteland.

Anke is trots op de Ids Beerlezing

Iets waar Anke erg trots op is? De Ids Beerlezing die ieder jaar in de aanloop van 4 mei wordt georganiseerd. 'Ids de Beer was een verzetsheld geboren in Nes en door de bezetter neergeschoten. Om Ids te eren hebben we deze lezing naar hem vernoemd. Het thema is oorlog en vrede. De zoon van Ids, Freerk de Beer vertelt ieder jaar iets over het leven van zijn ouders. Ook hebben we een aantal sprekers, vaak is er een boek over hen verschenen, die we interviewen. Dit alles wordt afgewisseld met muziek door zanger Gerrit Breteler, pianist Peter van der Zwaag en strijkkwartet Regina Forte.'

Wil jij net als Anke een vliegende start maken met jouw project? Misschien kan subsidie je op weg helpen! Kijk welke subsidies er voor jouw onderneming beschikbaar zijn.